Trách nhiệm của xe ô tô trong trường hợp bị xe máy đâm phụ thuộc vào việc phương tiện nào tuân thủ đúng quy định của pháp luật. Nếu xe ô tô điều khiển không tuân thủ quy định pháp luật, trách nhiệm sẽ được xác định như thế nào? Nếu xe ô tô điều khiển tuân thủ đúng quy định pháp luật, thì trách nhiệm của nó sẽ ra sao? Tất cả những vấn đề này sẽ được điều tra và giải đáp chi tiết trong bài viết dưới đây của Dana365 Auto.
1. Những quy định khi tham gia giao thông đường bộ
Quy tắc chung của Bộ Giao thông Vận tải Việt Nam áp dụng cho các phương tiện tham gia giao thông như sau:
- Người tham gia giao thông phải đi bên phải theo chiều đi của mình, tuân thủ làn đường và phần đường theo quy định của Bộ Giao thông Vận tải
- Tuân thủ hệ thống báo hiệu đường bộ
- Xe ô tô phải trang bị đầy đủ dây an toàn cho người lái và người ngồi phía trước, và mọi người phải thắt dây an toàn khi xe đang di chuyển
- Người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy, xe máy điện, xe đạp điện phải đội mũ bảo hiểm chất lượng tốt và đúng quy cách
- Tự kiểm soát không sử dụng điện thoại hoặc thực hiện các công việc khác khi lái xe để duy trì tập trung
- Ra tín hiệu trước khi chuyển hướng
- Không lái xe khi đã uống rượu, bia
- Tuân thủ giới hạn tốc độ, không phóng nhanh, và không thực hiện vượt ẩu khi điều khiển xe.
- Giữ khoảng cách an toàn với xe chạy phía trước để có thể xử lý tình huống đột ngột
- Tôn trọng, nhường đường và hỗ trợ phương tiện khác khi tham gia giao thông.
2. Trách nhiệm của xe ô tô khi bị xe máy đâm vào như thế nào?
Trách nhiệm của xe ô tô khi bị xe máy đâm vào sẽ dựa theo từng trường hợp khác nhau, cụ thể:
2.1 Trường hợp xe ô tô đi đúng quy định pháp luật khi tham gia giao thông bị xe máy đâm vào
Trong tình huống này, chủ xe ô tô không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho người điều khiển xe máy, vì lỗi là do người lái xe máy gây ra. Do đó, người điều khiển xe máy phải chịu toàn bộ trách nhiệm bồi thường cho xe ô tô. Trong trường hợp xe máy đâm vào ô tô do sự kiện bất khả kháng, chủ xe máy không cần phải bồi thường cho chủ xe ô tô.
Nếu ô tô đang đỗ hoặc tham gia giao thông đúng theo quy định của pháp luật, thì trách nhiệm bồi thường thiệt hại theo quy định tại Điều 584 của Bộ Luật Dân sự 2015 như sau:
Thứ nhất
Người có hành vi vi phạm đến sức khỏe, tính mạng, nhân phẩm, danh dự, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác phải chịu trách nhiệm bồi thường. Ngoại trừ trong những trường hợp có quy định khác của Bộ luật Dân sự và các văn bản pháp luật liên quan.
Thứ hai
Nếu xe máy tham gia giao thông vi phạm quy định, sẽ phải chịu trách nhiệm bồi thường toàn bộ thiệt hại cho xe ô tô. Theo quy định tại Điều 589 của Bộ Luật Dân sự 2015, mức bồi thường thiệt hại của xe máy đối với xe ô tô bao gồm:
- Tài sản bị hủy hoại, mất hoặc hư hỏng.
- Chi phí hợp lý để ngăn chặn, hạn chế và khắc phục các thiệt hại
- Lợi ích liên quan đến việc sử dụng, khai thác tài sản bị giảm sút hoặc mất
- Bồi thường các thiệt hại khác theo quy định của pháp luật
Chủ xe máy nên yêu cầu chủ xe ô tô cung cấp hóa đơn và các chứng từ liên quan về chi phí khắc phục và sửa chữa xe, nhằm bồi thường đầy đủ và bảo vệ tốt nhất quyền lợi của mình.
2.2 Trường hợp xe ô tô đi sai quy định pháp luật khi tham gia giao thông bị xe máy đâm vào
Xe máy không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại đối với ô tô trong trường hợp sự kiện bất khả kháng hoặc lỗi 100% của ô tô khi tham gia giao thông. Trong tình huống này, ô tô phải tự chi trả mọi tổn thất của mình, và nếu người điều khiển xe máy gặp thiệt hại, chủ xe ô tô cũng phải chịu trách nhiệm đền bù.
Nếu ô tô đang đỗ hoặc tham gia giao thông sai quy định và xe máy đâm vào ô tô, thì lỗi này được xem xét là do cả hai bên. Trong trường hợp này, cả hai bên không thể tự xác định sự việc một cách chủ quan, mà cần sự can thiệp của bên thứ ba và các bằng chứng hình ảnh để CSGT có thể đưa ra kết luận. Theo Điều 585 của Bộ Luật Dân sự, nguyên tắc bồi thường thiệt hại được quy định như sau:
- Thiệt hại thực tế sẽ được bồi thường đầy đủ và kịp thời; tuy nhiên, hai bên nên tự thỏa thuận với nhau về mức đền bù và hình thức đền bù bằng hiện vật hoặc tiền (một lần hoặc nhiều lần), trừ khi có quy định khác của pháp luật.
- Bên chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp không gây lỗi khi tham gia giao thông hoặc vô ý có lỗi sẽ được giảm mức đền bù xuống tối đa phù hợp với khả năng kinh tế của mình.
- Nếu mức đền bù không phù hợp với quy định của pháp luật, bên bồi thường và bên được bồi thường đều có quyền yêu cầu Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác làm rõ và thay đổi mức đền bù.
- Trong trường hợp bên bị thiệt hại là người gây ra thiệt hại cho chính mình, bên bồi thường không phải chịu trách nhiệm đền bù cho những thiệt hại đó.
- Nếu bên bị thiệt hại không áp dụng các biện pháp cần thiết để ngăn chặn hoặc hạn chế thiệt hại, thì bên gây hại có quyền từ chối bồi thường.
3. Đâm vào xe ô tô đang đỗ, trách nhiệm các bên như thế nào?
Điều 18 của Luật Giao thông đường bộ 2008 quy định rằng đỗ xe là tình trạng đứng yên của phương tiện giao thông không giới hạn thời gian. Người điều khiển xe cũng không được phép dừng xe hoặc đỗ xe tại những vị trí như bên trái đoạn đường một chiều, các đoạn đường cong và gần đầu dốc tầm nhìn bị che khuất, trên cầu và gầm cầu vượt, nơi dừng của xe bus, song song với một xe khác đang dừng, đỗ, cũng như trên phần đường dành cho người đi bộ qua đường…
Do đó, việc xác định đúng quy định về dừng xe là quan trọng để xác định trách nhiệm trong trường hợp xảy ra tai nạn. Nếu người điều khiển xe ô tô dừng xe không đúng nơi quy định, có thể tạo ra tình huống nguy hiểm cho người khác và sẽ bị truy cứu trách nhiệm liên quan theo quy định của luật giao thông đường bộ.