Say xe ô tô là một vấn đề khiến nhiều người gặp phải, đặc biệt là trẻ em và phụ nữ mang thai. Khi bị say xe, người mắc phải sẽ có các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa, chóng mặt, đau đầu,… gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và cả tâm trạng. Để giảm thiểu tình trạng say xe, có nhiều cách khác nhau, trong đó có các mẹo đơn giản nhưng hiệu quả mà bạn có thể áp dụng ngay.
Cụ thể, trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về các mẹo chống say xe ô tô không cần thuốc hiệu quả nhất, được nhiều người áp dụng và cho kết quả tốt.
Say xe là gì? Nguyên nhân và các triệu chứng say tàu xe
Say xe là tình trạng gây chóng mặt, khó chịu, buồn nôn, thậm chí là nôn mửa khi di chuyển trên các phương tiện như tàu lửa, xe ô tô, máy bay, thuyền, hoặc tàu lượn siêu tốc. Trong trường hợp này, não nhận được thông tin không đồng nhất từ các nguồn như mắt, tai trong, và dây thần kinh. Để minh họa, nếu mắt gửi thông tin đến não rằng một người đang đứng yên (nhìn vào bên trong cabin trên một con tàu), nhưng hệ thống cảm nhận chuyển động trước của đầu (do tàu đang lắc lư theo sóng), điều này tạo ra sự không nhất quán trong thông tin đến não, dẫn đến tình trạng say xe. Say xe gây khó khăn trong việc di chuyển và làm cho hoạt động hàng ngày trở nên khó khăn. Tuy nhiên, có nhiều phương pháp hiệu quả để ngăn chặn và điều trị tình trạng say xe.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng say xe thường gặp
Nguyên nhân gây ra triệu chứng say xe xuất phát từ sự không đồng nhất giữa những chuyển động mà mắt quan sát và những thông tin tai trong cảm nhận. Tai trong, là một thành phần của hệ tiền đình, đảm nhận vai trò quan trọng trong việc xử lý thông tin để duy trì sự cân bằng của cơ thể, bao gồm cả việc đồng bộ chuyển động của mắt. Do đó, khi có sự không đồng nhất giữa tín hiệu từ tai trong và mắt, não không thể hiệu quả xử lý tất cả các tín hiệu mâu thuẫn này, dẫn đến triệu chứng say xe.
Hầu hết mọi người đều có khả năng bị say tàu xe, nhưng có những yếu tố làm tăng khả năng xảy ra chứng này:
- Phụ nữ thường sẽ dễ bị say xe hơn nam giới.
- Trẻ em có khả năng mắc bệnh say tàu xe cao hơn so với người lớn, đặc biệt là ở độ tuổi từ 2 đến 12 tuổi.
- Các yếu tố nội tiết tố như mang thai, chu kỳ kinh nguyệt hoặc sử dụng thuốc tránh thai có thể ảnh hưởng đến khả năng chịu đựng say tàu xe.
- Những người có tiền sử về các vấn đề liên quan đến tiền đình hoặc thường xuyên mắc đau nửa đầu cũng có khả năng cao hơn về việc gặp phải triệu chứng say xe.
Các triệu chứng khi bị say xe
Tùy theo mức độ say xe của từng người, các triệu chứng của người bị say xe thường là:
- Bị chóng mặt
- Buồn nôn, ói mửa
- Cảm giác mệt mỏi
- Da tái xanh, nhợt nhạt
- Tăng tiết nước bọt
- Đau đầu
- Ợ hơi
- Thở nhanh, gấp gáp
- Xuất hiện chứng nuốt hơi
- Đổ nhiều mồ hôi
Những mẹo chống say xe không cần thuốc hiệu quả nhất
1. Đeo khẩu trang
Những người mắc chứng say xe thường có độ nhạy cảm cao đối với mùi hương đặc biệt là mùi xe và mùi điều hòa trên xe. Do đó, việc đeo khẩu trang có thể giúp bạn tránh khỏi mùi xăng, dầu và những mùi khó chịu khác. Điều này sẽ đồng thời giảm khả năng gặp tình trạng buồn nôn do ngửi thấy những mùi không dễ chịu.
2. Không dùng điện thoại hay đọc sách báo
Khi bạn đang di chuyển bằng xe, tránh đọc sách, báo hoặc sử dụng điện thoại vì điều này có thể gây cảm giác chóng mặt. Thay vào đó, tốt nhất là bạn nên thư giãn mắt một chút, giữ cho tâm trạng của mình trở nên thoải mái hơn.
3. Nhìn xa và nhìn thẳng về phía trước
Nếu bạn cảm thấy buồn nôn, hãy nhìn thẳng về phía trước và tập trung nhìn xa, đặc biệt là hướng về đường chân trời. Hành động này giúp tăng cường sự tập trung vào hành trình xe, giúp não bộ hoạt động ổn định hơn và giảm thiểu xung đột giữa tín hiệu mắt và não. Điều này có thể giúp tránh được tình trạng say xe một cách hiệu quả. Hạn chế quay đầu nhiều sang ngang hoặc hướng về phía sau để giảm sự choáng váng và cảm giác buồn nôn.
4. Ăn vừa đủ trước khi lên xe
Một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng say xe có thể là do bạn đang cảm thấy đói hoặc đã ăn quá no trước khi lên xe. Vì vậy, trước khi bắt đầu hành trình, hãy ăn một bữa nhẹ nhàng như ngũ cốc, bánh mì, táo hoặc chuối. Hạn chế ăn quá no và tránh những thực phẩm nhanh chóng, giàu dầu mỡ, và có tính axit cao. Cũng nên tránh thức ăn khó tiêu, vì những thực phẩm này có thể làm tăng cường triệu chứng say xe của bạn.
5. Chọn chỗ ngồi phù hợp
Một biện pháp hiệu quả để giảm triệu chứng say xe là lựa chọn vị trí ngồi một cách thông minh. Trong trường hợp bạn gặp phải say xe nặng, lựa chọn ngồi ở phía đầu hoặc giữa xe là một lựa chọn tốt, vì những vị trí này ít xóc nảy hơn so với những vị trí ngồi ở cuối xe. Ngoài ra, chọn vị trí ngồi gần cửa sổ có thể giúp giảm sự xung đột giữa tín hiệu mắt và não, đồng thời tạo cơ hội ngắm cảnh ngoại ô khi bạn di chuyển. Việc mua vé sớm và chủ động chọn vị trí ngồi ưng ý từ trước sẽ giúp giảm thiểu khả năng gặp phải tình trạng say xe.
6. Sử dụng thực phẩm có mùi hương dễ chịu
Dùng tinh dầu hoặc dầu gió
Bạn có thể giảm bớt các triệu chứng say xe bằng cách áp dụng phương pháp mùi hương sử dụng các loại tinh dầu như tinh dầu gừng, tinh dầu bạc hà và tinh dầu hoa oải hương nguyên chất.
Việc áp dụng dầu gió để ngăn chặn tình trạng say xe là một phương pháp được rất nhiều người ưa chuộng. Khi bạn đang ngồi trên xe, có thể thoa dầu gió lên huyệt thái dương và huyệt phong trì, hoặc thậm chí nhỏ 2 giọt dầu gió vào rốn, sau đó che phủ bằng băng để hiệu quả chống say xe.
Dùng vỏ quýt hoặc chanh tươi
Sử dụng vỏ quýt hoặc vỏ chanh tươi là một phương pháp hữu ích giảm tình trạng say xe. Tinh dầu tỏa ra từ những loại vỏ này có khả năng che phủ mùi khó chịu trên xe và đồng thời giúp hệ thần kinh thư giãn, tạo cảm giác thoải mái, đồng thời chữa trị say xe hiệu quả. Bạn chỉ cần bóc vỏ quýt, bóp nhẹ để tinh dầu bên trong rơi ra, sau đó đặt lên mũi để hít thở, có thể giúp chống say xe một cách hiệu quả.
Dùng bánh mì
Sử dụng một vài miếng bánh mì để hít thở cũng là một phương pháp hữu ích giúp giảm triệu chứng say xe một cách hiệu quả. Bạn có thể chuẩn bị trước một số miếng bánh mì nhỏ, đặt chúng trong túi. Khi cảm thấy mất mùi, bạn có thể thay thế bằng miếng bánh khác.
7. Nhai kẹo cao su
Nhai kẹo cao su cũng là một biện pháp khá phổ biến và hiệu quả để giảm tình trạng say xe. Hành động nhai kẹo cao su có thể giúp giảm các triệu chứng say xe như buồn nôn, chóng mặt và nôn mửa, bởi vì nó giúp giảm thiểu xung đột thông tin đến não bộ. Không chỉ riêng kẹo cao su, mà cả những thực phẩm nhẹ khác cũng có tác dụng giảm các triệu chứng này. Hành động nhai tạo ra sự phân tán chú ý của não bộ, giúp giảm tình trạng say xe.
8. Ngủ một giấc nếu có thể
Thực chất, người bị say xe rất khó có thể ngủ được trong thời gian ngồi trên xe di chuyển. Tuy nhiên, nếu có thể bạn hãy ngủ một giấc để lấy lại sức khỏe và tránh được cơn say xe rất hiệu quả.
9. Chống say xe bằng gừng tươi và giấm ăn
Gừng tươi là một biện pháp tự nhiên rất hiệu quả trong việc giảm tình trạng say xe. Đơn giản, bạn chỉ cần lấy một củ gừng tươi, rửa sạch và thái thành từng lát mỏng, sau đó ngậm vào miệng. Mùi thơm của tinh dầu và vị cay nồng từ gừng sẽ giúp che phủ mùi xăng khó chịu và làm cho cơ thể trở nên thoải mái hơn. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng các sản phẩm chứa gừng như kẹo gừng hay mứt gừng để cảm thấy dễ chịu hơn. Phương pháp này đặc biệt hiệu quả đối với những người có tiền sử về tiền đình hoặc huyết áp thấp.
Lưu ý, nếu bạn có huyết áp cao hoặc không ưa vị của gừng, bạn có thể đặt một lát gừng tươi lên rốn và cố định nó bằng băng keo. Phương pháp này cũng mang lại hiệu quả tốt mà không gặp phải vấn đề về vị giác.
Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng giấm ăn để chống say xe. Giấm ăn như giấm táo không chỉ giúp giải quyết một số vấn đề sức khỏe như táo bón, đau họng, và một số bệnh khác, mà còn cải thiện tình trạng khó chịu và nôn mửa. Với độ pH trung tính, giấm táo giúp trung hòa axit trong dạ dày, đặc tính kháng khuẩn của nó còn giúp dịu dàng cho dạ dày và có tác dụng giải độc.
10. Mẹo chống say xe dân gian bằng cam thảo
Cam thảo được biết đến là một loại dược liệu mang nhiều lợi ích cho sức khỏe con người. Đặc biệt, cam thảo có khả năng làm dịu dạ dày và nhanh chóng cải thiện tình trạng buồn nôn, khó tiêu, hoặc ợ nóng. Cách sử dụng rất đơn giản, bạn chỉ cần lấy một ít cam thảo nhai trực tiếp hoặc có thể sắc lên để sử dụng.
11. Bấm huyệt và massage
Bấm huyệt theo phong cách xoa bóp là một phương pháp chăm sóc sức khỏe dựa trên hệ thống châm cứu y học cổ truyền Trung Quốc, trong đó áp dụng lực lượng lên một số điểm huyệt trên cơ thể. Áp dụng áp lực lên những điểm huyệt này giúp cơ bắp thư giãn, cải thiện lưu lượng máu, đồng thời giảm hiệu quả các cơn buồn nôn.
Đối với việc bấm vào huyệt, nên nhấn vào điểm Nội quan nằm ở phía mặt trong gần cổ tay, có tác dụng giảm buồn nôn và ngăn chặn tình trạng nôn mửa. Tuy nhiên, cần lưu ý không nên bấm huyệt tại điểm này nếu da bị bong tróc hoặc phồng rộp, có vết thương hở, phát ban, bị mẩn đỏ, sưng, hoặc mưng mủ tại hoặc gần huyệt.
12. Mở cửa sổ và không ngồi gần người bị say xe
Mở cửa sổ hoặc ra ngoài để tiếp xúc với không khí tươi là một cách hữu ích để giảm triệu chứng say tàu xe. Không khí sạch sẽ giúp cải thiện đáng kể tình trạng này. Trong trường hợp thời tiết hoặc điều kiện di chuyển không cho phép thực hiện điều này, việc sử dụng quạt để tạo luồng gió trực tiếp vào mặt cũng là một biện pháp khá hiệu quả để ngăn chặn tình trạng say tàu xe.
Hạn chế ngồi gần những người đang bị say tàu xe, tránh nghe nói về bệnh say tàu xe, hoặc quan sát người khác nôn. Những thông tin này có thể làm cho não lạc hướng, tạo cảm giác sai lệch rằng bạn đang trải qua tình trạng say tàu xe, và điều này có thể gây ra các triệu chứng liên quan.
13. Đi tàu xe nhiều hơn
Việc di chuyển bằng tàu xe thường xuyên sẽ giúp cơ thể dần thích nghi với tình trạng di chuyển này. Việc sử dụng phương tiện di chuyển thường xuyên sẽ hình thành thói quen, giúp giảm các triệu chứng như choáng váng, đau đầu, và buồn nôn khi đi xe.
14. Những lưu ý khi chống say xe cho trẻ em
Tình trạng say xe thường xuất hiện ở trẻ từ 2 đến 12 tuổi do cơ thể trẻ đã phát triển đầy đủ các giác quan. Dưới đây là một số biện pháp chống say xe hiệu quả dành cho trẻ em mà bạn có thể thực hiện khi bé gặp tình trạng này:
- Giúp bé chú ý vào cảnh quan dọc đường đi: Khuyến khích bé nhìn ra bên ngoài cửa xe thay vì đọc sách hay nhìn màn hình điện thoại. Nếu bé thường ngủ trưa, hãy lên kế hoạch di chuyển trong thời gian này.
- Lên kế hoạch ăn uống: Trước khi đi đường, hãy lên kế hoạch cho các bữa ăn của bé. Không nên cho trẻ ăn bữa quá no trước hoặc trong khi đi xe. Nếu di chuyển trên quãng đường dài, bạn có thể chuẩn bị các đồ ăn nhẹ như bánh quy, bánh mì khô, nước ép.
- Mẹ tránh cho trẻ uống sữa nếu bé có biểu hiện say xe.
- Không khí thoáng mát: Đảm bảo không khí trong xe luôn thoáng mát. Mở cửa sổ nếu có thể để không khí được tự nhiên nhất.
- Tạo sự phân tâm: Nếu trẻ dễ say xe, thử tạo sự phân tâm bằng cách nghe nhạc, trò chuyện với trẻ hoặc hát những bài hát vui nhộn trong suốt chuyến đi.
- Sử dụng thuốc: Nếu lo lắng về cảm giác say xe của trẻ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về việc sử dụng các loại thuốc chống say xe. Bố mẹ cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng để biết liều lượng và cách sử dụng chính xác và lưu ý về tác dụng phụ có thể xảy ra.
15. Sau khi bị say xe ô tô nên làm gì?
Say tàu xe là tình trạng mà nhiều người phải đối mặt, và mức độ nặng nhẹ của nó phụ thuộc vào cơ địa và thể trạng cá nhân. Đối với những người có mức độ say xe nhẹ, sau khi xuống xe, tình trạng thường trở lại bình thường, trong khi những người có mức độ nặng hơn có thể trải qua cảm giác chóng mặt, buồn nôn và khó chịu kéo dài nhiều ngày sau đó. Nguyên nhân có thể xuất phát từ hệ tiền đình chưa lấy lại cân bằng, tâm lý ám ảnh, và cả cơ thể mệt mỏi sau chuyến đi dài. Đối với những trường hợp này, cần ăn uống và nghỉ ngơi một cách hợp lý để phục hồi sức khỏe nhanh chóng. Cụ thể như sau:
- Nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc: Nằm nghỉ ngơi trên giường trong môi trường không khí thông thoáng, mát mẻ và tránh ánh sáng chói lọi.
- Bổ sung năng lượng: Sau khi nghỉ ngơi, ăn uống là cần thiết để cung cấp năng lượng cho cơ thể. Tuy nhiên, tránh ăn quá no và chọn những thức ăn dễ tiêu hoá. Ngoài ra, bạn cần uống đủ nước để cung cấp năng lượng cho cơ thể.
- Tránh thay đổi tư thế đột ngột: Hạn chế thay đổi tư thế quá nhanh để tránh gây ra cảm giác không ổn định.
- Hạn chế uống rượu, bia: Tránh uống những loại đồ uống có thể làm tăng đau đầu và chóng mặt.
- Sử dụng thuốc ổn định tiền đình: Có thể sử dụng thuốc ổn định tiền đình, nhưng cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để chọn loại thuốc không gây tác dụng phụ đáng kể.
Nhớ rằng, mọi quyết định sử dụng thuốc cần được thảo luận và kiểm tra với chuyên gia y tế.
Tổng kết
Say xe là một trạng thái không thoải mái và có thể tạo ra nhiều tình huống nguy hiểm. Tuy nhiên, với những mẹo chống say xe ô tô không cần thuốc hiệu quả nhất được đề cập trên, bạn có thể giảm thiểu hoặc ngăn chặn tình trạng này. Hãy áp dụng ngay những mẹo này để đảm bảo những chuyến đi an toàn và thoải mái nhé!
Tôi là Bùi Viết Thanh Quang – CEO & Founder của DANA365 AUTO. Tôi có hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực mua bán xe ô tô. Liên hệ với tôi qua hotline sau: 0922 013579, email: buivietthanhquang@gmail.com. Xin cảm ơn!
